NAKIŞLI GECELİK

GECELİK

Karşı sayfada resmi görülen geceliğin yapılması kolaydır: Ön ve arka, kollarla birlikte tek parça halinde kesilmiştir.

Richelieu işiyle (bundan biraz ilerde sözedeceğiz) yapılmış olan motif çok sadedir; çizgilerden oluşmuştur ve yapılmasında hiçbir zorluk yoktur.

Bu ana motifin yaka kesilmeden önce yapılması önerilir, çünkü, kumaş kenarına bu kadar yakınken, işi elde tutmak zor gelebilir.

Omuzlar, önle arkanın birleşme çizgisi ve kol uçları boyunca, pikoyla süslenmiştir. Piko nakış işi büyük boşluklar oluşturur; bu yüzden, kenarları düz tutacak çapraz bağlantı çubukları gereklidir.

Pikoyla işlenen motifler klasik motiflerdir; paralel ve eşit aralıklarla birbirlerini izleyen çubuklar yüzünden, bu işe “merdiven işi” de denir. Bu durumda da na

kış, dolgu ve fisto işlenmesiyle çok iyi uyuşur.

Köşeli yaka, geceliğin ve kolların kenarı dalgalı fisto işlemeyle bitirilmiştir.

Richelieu işi

Bu nakış işinin doğuşunda anlatmadan geçemeyeceğimiz ilgi çekici tarihsel bir olay vardır.

Kardinal Richelieu, XVIII. yüzyılda Fransa’da çok kullanılan Venedik dantellerinin, gümrük vergileri yüzünden çok pahalı olduklarını göz önünde tutarak, Venedik’ten stilistler ve örücüler getirtmiş, ucuz olması için Venedik dantelinin nakışla işlenmiş motiflerinin yerine fisto işiyle yapılıp kesilmiş kumaş parçaları kullandırmıştır.

Oysa işin içinde, motif ile kumaş arasında, kendine özgü bağlantı çubukları kalmıştır. Motifler de Venedik dantelindeki motiflere çok benzerler. Bunları daha stilize desenlerle değiştirmek tasarıları sonuç vermemiş,böylece bu nakış işi belirli bir dönem ve anlayışa sıkı sıkıya bağlı kalmıştır.

Nakış işinin hazırlanması

Küçük motifler söz konusu olunca, sözgelimi tarifini verdiğimiz gecelikte olduğu gibi, yapılması çok kolaydır: Motifi bir bütün halinde kumaş üstüne geçirmek yeterlidir (ortadaki motif ve çevresi). Her motif fisto işiyle yapılır; gene fisto işiyle yapılan bağlantı çubukları işlenir; sonra kumaş kesilerek, orta motif “boşlukta” bırakılır. Ortadaki motif kumaşın üstünde yalnız gibi duruyorsa ve bağlantı çubukları alışılandan daha uzunsa, nakış işi daha değişik bir biçimde hazırlanır. Orta motif kumaşın üstüne çizilir (1. resim), sonra motifin yer aldığı alanın çevresi teyelle belirlenir. Bağlantı çubuklarının yapılacakları noktalar da, düzenli aralıklarla çizilir. Bu bağlantıların yapılması için kumaş gerile= rek çalışılır; çünkü bağlantı çubukları uzun olduklarında, kenarları fisto işlemeyle çevrilmeden önce, kumaşa sağlamca tutturulmaları gerekir. Teyellerin ya da resmin üstünden 2yada3 iplik (kullanılan kumaşın kalınlığına göre) atılarak geçilir; yalnızca kumaşın üstünden geçmelerine dikkat edilir (2. resim); Kumaşın altından da geçirilşeydi kumaş fazlalığıyla kesilmek zorunda kalınırdı. Bu bağlantı çubukları yapılırken kumaş düzenli bir biçimde gergıin tutulur. Bağlantı çubuklarının araları kesildikten sonra kaymalar olursa ana motifin duruşu bozulur. Bağlantı çubukları fisto işiyle kaplanır, daha sonra gerekliyse, kenar ve resim boyunca teyelleri de fisto işiyle kaplanabilir iş bitince, kumaş fazlası ince uçlu bir makasla fisto işe dokunmamaya dikkat edilerek kesilir (3. resim).